ប្រវត្ដិពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរ

 ប្រវត្ដិបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ

 នៅពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរគ្រប់ជាតិសាសន៏ទាំងអស់តែងប្រារព្ឋធ្វើពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនេះ។ គេនិយមកំណត់់ពេលវេលានិងរៀបចំពិធីនៃបុណ្យនេះប្លែកៗគ្នាស្របទៅតាម ជំនឿ ទំនាមទំលាប់ និង​ប្រពៃណីរបស់ខ្លួន ។ ជនជាតិខ្មែរយើងបាននាំគ្នាធ្វើបុណ្យចូលឆ្នាំតាំងបុរាណកាលរៀងរាល់ឆ្នាំរហូតមក។ 

​​    

តាមទំនាម ពិធីចូលឆ្នាំប្រព្រឹត្ដទៅចំនួន ៣ថ្ងៃ ។  ថ្ងៃដំបូងជាថ្ងៃ  មហាសង្រ្កាន្ដ ថ្ងៃទី២  ជាថ្ងៃ វណបត   ថ្ងៃទី៣ ជាថ្ងៃ ឡើងស័ក ។ ឯការកំណត់ខែ ថ្ងៃ ម៉ោង នាទី ដែលឆ្នាំចាស់ត្រូវផុតកំណត់ហើយដែល ទេញ្ដឆ្នាំថ្មីត្រូវចុះមកទទួលតំណែងពីទេញ្ដឆ្នាំចាស់នោះ គេអាដឹងបានយ៉ាងទៀងទាត់ ដោយអាស្រ័យក្បួនហោរាសាស្ដ្រ តាមបែបបុរាណ គឺ: ​ ក្បួនមហាសង្ក្រាន្ដនេះឯង។

 ចំពោះពិធីផ្សេងៗ ក្នងឪកាសទទួលឆ្នាំថ្មី ខ្មែរយើងបានរៀបចំតាមប្រពៃណី ដូចតទៅនេះ:

      

នៅពេលមុនចូលឆ្នាំ គេនាំគ្នា​ប្រុងប្រៀបរកស្បៀងអាហារ សំអាតផ្ទះសម្បែង  កាត់សំលៀកបំពាក់ថ្មីៗជាដើម។  ថ្ងៃចូលឆ្នាំមកដល់ គេរៀបពលីការចាំទទួលទេញ្ដឆ្នាំថ្មីដែលមានជាអាទិ៏ :  ទៀន ៥   ធូប៥​   ផ្កា៥  លាជ៥  បាយសី៥ថា្នក់ ១ គូ  បាយសីបាក្ឆាម ១ គូ  សា្លធម៏ ១គូ  សា្លបារី ១ពាន ផ្កា ផ្លែឈើ។ 

  +ពិធី ៣ ថ្ងៃនៃថ្ងៃចូលឆ្នាំនោះគឺ :

     -ថ្ងៃទី១ : គេយកចង្ហាន់់ទៅប្រគេនព្រះសង្ឈនៅវត្ដ ។ ពេលល្ងាចគេនាំគ្នា​ជញ្ចូនខ្សាច់សាង វាលុកចេតិយ  នៅជុំវិញព្រះវិហាររឺជុំវិញព្រះវិហាររឺជុំវិញដើមពោធិណាមួយក្នុងវិត្ដនោះ។ នៅពេលព្រលប់គេប្រគេនភេសជ្ជះដល់ព្រះសង្ឈ និងនិមន្ដលោកចំរើនព្រះបរិត្ដ និង សំដែងធម្មទេសនា។

     -ថ្ងៃទី២ :  កូនឬចៅជូនសំលៀកបំពាក់ នំចំណី លុយកាក់ដល់អ្នកមានគុណមាន ឪពុកម្ដាយជីដូនជីតាជាដើម។ គេធ្វើទានដល់មនុស្សបំរ់អ្នកក្រីក្រឯទៀត។  ពេលរសៀល គេនាំគ្នាទៅពូនភ្នំខ្សាច់ទៀត ហើយសូត្រធម៏អធិដ្ឋានភ្នំខ្សាច់ដែលគេសន្មតទុកដូច ចូឡាមណីចេតិយ ហើយនិមន្ដព្រះសង្ឈប័ង្សុកូលចេតិយ បញ្ចូលមគ្គផលដល់វិញ្ញាណក្ខន្ឋបងប្អូនដែលបានស្លាប់ទៅហើយ។ 

   -ថ្ងៃទី៣ : ​  ពេលព្រឹកនិមន្ដព្រះសង្ឈឆ្លងភ្នំខ្សាច់។ ពេលល្ងាចនិមន្ដព្រះសង្ឈស្រង់ទឹក (តាមការនិយមនៃស្រុកខ្លះ) និងស្រង់ព្រះពុទ្ឋរូប។ 

     នៅក្នុងឪកាសចូលឆ្នាំថ្មីនេះ បណ្ដាជននំាគ្នាលេងល្បែងប្រជាប្រិយ កំសាន្ដជាច្រើដូចលេង  បោះអង្គុញ ទាញព្រ័ត មានរបាំត្រុដិ (ច្រើនៅបាត់ដំបង-សៀមរាប)ជាដើម។